ΕΔΕΣΣΑ... Αυτό το ξέρατε?

Quiz γνώσεων του κ. Κωνσταντίνου Κιουρτσή 

Στους τρεις πίνακες του 19ου αιώνα αποτυπώνεται ο θαυμασμός των δημιουργών τους για την Έδεσσα (Βοδενά). Μετά από λίγα χρόνια το τοπίο άλλαξε. Η ενέργεια των τρεχούμενων νερών προσέλκυσε σημαντικούς επενδυτές και πολλούς εργαζόμενους και εξελίχθηκε σε μεγάλο βιομηχανικό κέντρο. Από τότε μέχρι σήμερα καλοδέχτηκε πρόσφυγες και μετανάστες από τα γύρω χωριά, από άλλες πόλεις και από γειτονικές και μακρινότερες χώρες. Καλοδέχτηκε και όσους/ες μετοίκησαν

  Σήμερα, η πόλη έχει αλλάξει... Έχει μάθει στην ταλαιπωρία και έχει αναπτύξει ισχυρά αντισώματα για αυτό δικαιούται τον θαυμασμό μας. Όποιος/α δεν την θαυμάζει, δεν έχει μάτια, δεν έχει καρδιά...
μεμονωμένα επειδή αυτό επέλεξαν. Αλλά και έχασε πολλούς ανθρώπους στη μετανάστευση και στους πολέμους...

_____________________________________________________________________________

 Παλιά γειτονιά της Έδεσσας με ένα κτίσμα-σύμβολο της πόλης είναι η γειτονιά του Γενί Τζαμί, η πλατεία Μουσείου. Κάποια από τα σπίτια στο δεξιό του δρόμου υπάρχουν ακόμη και σήμερα... Σε λίγο θα μείνουν στη θέση τους μόνον ο μιναρές και η κολώνα της ΔΕΗ στα δεξιά, αν και ούτε για αυτά είμαστε σίγουροι... Λέγεται ότι το τέμενος αυτό κτίστηκε με τα σχέδια των αρχιτεκτόνων της Οθωμανικής Ηγεμονίας, που είχαν την αρχή τους στις δημιουργίες του Μιμάρ Σινάν εκ Καππαδοκίας(1489-1588), του οποίου η έμπνευση ήταν η Μεγάλη Εκκλησία της Πόλης, η Αγία Σοφία...

 

_____________________________________________________________________________

 Στη φωτογραφία μας του 1978, αυτός ο δρόμος στο βάθος του έχει δύο από τα σύμβολα της ‘Έδεσσας. Το ένα είναι ο Μέγας Αλέξανδρος και το άλλο το ρολόϊ της πόλης.

ο σπίτι του Ρεβυθιάδη το φωτογραφήσαμε το 1991 και είναι αυτό που φαίνεται στη συνημμένη φωτογραφία...

κτίσμα, το οποίο βρίσκεται εκεί που αναφέρεις και που υπάρχει ακόμη, στην οδό Αθ. Στόγιου, αριθμός 4, είναι αυτό της παρακάτω φωτογραφίας, δίπλα στο οποίο έχει κτιστεί γωνιακή οικοδομή με το φαρμακείο Τρυψιάνη-Λαμπροπούλου στη γωνία... 

_____________________________________________________________________________

 Μεγάλη θύρα ενός σημαντικού συμβόλου της Έδεσσας eίναι η παλιά κατακόκκινη εξώπορτα του εργοστασίου ΣΕΦΕ.ΚΟ. Ακολουθούν δύο φωτογραφίες, στη μία το φουγάρο σήμερα με το όνομα ΣΕΦΕΚΟ μισοσβησμένο και στην άλλη με το φουγάρο να καπνίζει...

_____________________________________________________________________________

 H τέταρτη αεροφωτογραφία του 2008 από τις διαθέσιμες στο airphotos.gr/ αυτή τη φορά με τη νοτιοανατολική περιοχή της πόλης. Μπορείτε να αναγνωρίσετε όσα σηματοδοτούν οι 22 αριθμοί;

1. το 4ο Δημοτικό Σχολείο, 2. πλατεία Μ. Ασίας, 3. οδός Φλωρίνης, 4. οδός Νικομηδείας, 5. ταπητουργείο Αφών Κοτζαϊβάζογλου, 6. Άγιος Νεκτάριος, 7. Εργατικό Κέντρο, 8. ΙΚΑ, 9. ο 1ος Παιδικός Σταθμός, 10. Άγιος Δημήτριος, 11. Γενί Τζαμί, 12. Μέγας Αλέξανδρος, 13. Ρολόι, 14. Εθνική Τράπεζα, 15. Αγία Σκέπη, 16. Μητρόπολη, 17. Ψηλός Βράχος, 18. ΚΤΕΛ, 19. Αγία Τριάδα, 20. ΕΚΑΒ, 21. Ξενία, 22. η ΙΙ Μεραρχία.


_____________________________________________________________________________

  Πίνακας του Βικτωριανού ζωγράφου και λογοτέχνη Edward Lear που επισκέφθηκε την Έδεσσα (Vogdena και Vodhena την αναφέρει) το 1848. Μπορείτε να αναγνωρίσετε και να περιγράψετε με σημερινά δεδομένα το εικονιζόμενο τοπίο; Επίσης, ποιά είναι η υπόθεσή σας για την τετραγωνισμένη κατασκευή με θόλο, στα αριστερά, μεταξύ των δέντρων;

Περιγραφή: Στον κάμπο σήμερα υπάρχουν τα χωριά Προάστιο, Πλατάνη και Καισαριανά... Στο βάθος ο Όλυμπος... Στα αριστερά, ο τάφος του Δερβίση... μαζί με ταπεινούς τάφους έξω από την Έδεσσα (Βοδενά). Ένα τετράγωνο κτίσμα, περίπου ενάμισι μέτρο υψηλό, με κολώνες στις γωνίες για να στηρίζουν τον θόλο και στην κορφή η ημισέληνος. Στο εσωτερικό του ο τάφος και δίπλα το τουρμπάνι του νεκρού που είναι το έμβλημα της τάξης του... Αυτοί οι τάφοι για να δημιουργήσουν μία όμορφη αίσθηση ήταν ανάμεσα σε δέντρα...
Η ακριβής θέση του τάφου είναι άγνωστη. Με δεδομένο ότι όλο το “φρύδι” ήταν χριστιανική περιοχή από το παλιό χριστιανικό κοιμητήριο μέχρι το Ξενία καταλήγουμε στο ότι ο τάφος βρισκόταν μάλλον στην κατηφοριά μίας ανατολικής εισόδου της πόλης, ίσως εκεί που είναι το κανναβουργείο ή ήταν το εργοστάσιο Τσίτση, τα οποία είναι μεταγενέστερα του τάφου του Δερβίση... Στη φωτογραφία μας, η άποψη του κάμπου με τον Όλυμπο στο βάθος, όπως είναι σήμερα...
Και μία παρατήρηση... Έχω συναντήσει κάποιες φορές ανθρώπους που ειρωνεύονται τους “άλλους”, τους διαφορετικούς, αλλά οι ίδιοι απαιτούν τον σεβασμό... Θυμάμαι σε ένα τζαμί στην Πόλη, κάποιος μιλούσε με πολύ άσχημα λόγια για τους μουσουλμάνους. Μία κυρία της υπηρεσίας security του τεμένους που άκουγε, είπε με αυστηρή φωνή στα ελληνικά: εσύ δεν είσαι καλύτερος από αυτούς που κατηγορείς...



 

_____________________________________________________________________________

Στη φωτογραφία, περιπλανώμενος καλλιτέχνης του δρόμου, ένας αρκουδιάρης και η αρκούδα του, στην Έδεσσα του 1934. Ο αρκουδιάρης χτυπούσε το νταούλι τραγουδώντας κάποιο λαϊκό άσμα και η αρκούδα εκτελούσε τις εντολές... Η μαϊμού ήταν ένα άλλο ζώο που εκτελούσε πιο πολύπλοκες εντολές. Σήμερα το θέαμα στην Ελλάδα έχει σταματήσει μετά από σχετικό νόμο του 1970. Συνήθεις εντολές του αρκουδιάρη ήταν: Πώς φιλάει η Βουγιουκλάκη τον Παπαμιχαήλ, πώς ξυπνάει η Βουγιουκλάκη, πώς πλένει το πρόσωπό της η Βουγιουκλάκη κλπ...






_____________________________________________________________________________
Δύο παρόμοιες, δίδυμες εξώπορτες σε γειτονιά της Έδεσσας, όπως διατηρούνται σήμερα

Οι εξώπορτες κατασκευασμένες με την παλιά τεχνική, βρίσκονται δίπλα-δίπλα, σε πάροδο της οδού Αλμωπίας, ή πιο σωστά στην υπό διάνοιξη οδό Περικλέους στους αριθμούς 4 και 6 στον Τσιφλίκι Μαχαλά… Αν ανοίξουν οδηγούν στην ίδια ακατοίκητη κατοικία της φωτογραφίας… Η θέση τους σημειώνεται στον χάρτη…
Δύο πόρτες που οδηγούν στην ίδια κατοικία θυμίζουν κατακόρυφη διαίρεση πατρικής κατοικίας…

 

Πρέπει να γνωρίσεις καλά σε αυτή την πόλη και το προφανές και το άδηλο υποκρυπτόμενο...Κι όταν θα την τοποθετήσεις σωστά στην κλίμακα του κάλλους, τότε θα την αγαπήσεις, αν δεν την αγαπάς ήδη...



 Στη φωτογραφία μας μία φορητή εικόνα με θέμα την Υπαπαντή, αναρτημένη έξω από την είσοδο ενός ναΐσκου της Έδεσσας.
ο ναΐσκος είναι της Υπαπαντής και βρίσκεται στην βόρεια πλευρά της Αγίας Σκέπης, απέναντι στην Αγία Παρασκευή και δίπλα στο αποκαλυφθέν αρχαίο τείχος. Στη μια φωτογραφία ο ναΐσκος μόνος του με την Κοιμήσεως Θεοτόκου να φαίνεται πίσω κι αριστερά και στην άλλη με την Αγία Σκέπη, ως μέτρο σύγκρισης…

_____________________________________________________________________________


Στην παλιά φωτογραφία του αρχείου μας, του έτους 1979, εικονίζεται το λείψανο ενός κτίσματος της Έδεσσας
είναι το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας “Άνω Εστία” που πρωτολειτούργησε το 1926 (ενώ η “Κάτω Εστία” το 1907). Πέρασε από πολλούς ιδιοκτήτες, τους Χατζηδημούλα, Χατζηνίκου, Λάππα, Βασδάρη… Αργότερα Παπανικόλα, Τριαντόπουλο ώσπου 1981 έκλεισε οριστικά και περιήλθε στην ΕΤΒΑ…
Το 1988 γκρεμίζεται ο μαντρότοιχος που περιέβαλε τις εγκαταστάσεις και ο χώρος που ελευθερώθηκε αποδόθηκε ως parking στους επισκέπτες των καταρρακτών… Αλλά έτσι το εργοστάσιο ήταν πλέον εκτεθειμένο, έχοντας στο εσωτερικό του άφθονη καύσιμη ύλη (χαρτιά, νήματα κλπ) που κανένας δεν σκέφτηκε να αφαιρέσει… Και –τι άλλο;- κάηκε ολοσχερώς το 1989…
Στη συνέχεια, όπως προβλεπόταν, ξεκίνησε η οργάνωση ξενοδοχειακής μονάδας 80 κλινών και ενός συνεδριακού κέντρου, το οποίο κατασκευάστηκε και για μία και μόνη φορά όταν φιλοξένησε ιατρικό συνέδριο. Οι εργασίες ανοικοδόμησης όμως σταμάτησαν και έμεινε αυτή η μονάδα έτσι, παρατημένη στο χρόνο… Έχει όμως καλύτερη τύχη από το εργοστάσιο Τσίτση που το κατεδάφισαν ανθρώπινα χέρια… Ευχόμαστε οι αυριανοί Εδεσσαίοι να είναι σοφότεροι από εμάς και να σεβαστούν αυτόν τον πλούτο…
Στις φωτογραφίες μας το εργοστάσιο μετά την πυρκαγιά και όπως περίπου είναι σήμερα…

Το κτίσμα είναι το “υπνοδωμάτιο” των ντηζελομηχανών του ΟΣΕ. Τις παλιές ημέρες, όταν σε δύσκολους χειμώνες παγώνανε όλα, κυκλοφορούσε μόνον το τρένο επειδή στο κτίσμα αυτό φυλάσσονταν η μηχανή, παρέα με έναν εργαζόμενο που τάιζε με κάρβουνο τη θερμάστρα του χώρου...
Θυμάμαι το Δεκέμβριο του 1988 είχαμε αποκλειστεί στη Θεσσαλονίκη επί τρεις ημέρες από τα πολλά χιόνια και τις χαμηλές θερμοκρασίες. Πλήρης ανοργανωσιά... Περιμένοντας δρομολόγιο για Έδεσσα μάθαμε ότι το μόνο συγκοινωνιακό μέσο που κινήθηκε ήταν ένα τρένο με επιβάτες προς Αθήνα... Οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι ο ΟΣΕ πήρε εντολές να κάνει τα αδύνατα-δυνατά για να φτάσει εγκαίρως στη Βουλή ο υπουργός Β. Ελλάδας Στέλιος Παπαθεμελής (τον θυμάστε;) στην ψήφιση του προϋπολογισμού, που είχε πάρει την αξία φήφου εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση του Αντρέα (τον θυμάστε;)... Με την ευκαιρία της μετακίνησης Παπαθεμελή, ελευθερώθηκε και ο επισκέπτης της Θεσσαλονίκης Πρωθυπουργός της Ισπανίας Φελίπε Γκονζάλες, τυχερός άνθρωπος... Το δρομολόγια αυτό Θεσσαλονίκης-Αθήνας, λόγω των ακραίων συνθηκών, καταγράφηκε από τους εργαζόμενους του ΟΣΕ ως ηρωικό...
Όταν επιστρέψαμε τελικά στην Έδεσσα, βρήκαμε το χρυσόψαρό μας μέσα στον πάγο του ενυδρίου...
Για να θυμηθούμε λοιπόν εκείνον τον χειμώνα ας ανοίξουμε τον παρακάτω σύνδεσμο https://www.youtube.com/watch?v=XokvxvuCX9c

 1.Εργοστάσιο Τσίτση, 2.Μητροπολιτικό Μέγαρο, 3. Παλαιά Μητρόπολη (Κοιμήσεως της Θεοτόκου και ακόμα παλαιότερα Αγία Σοφία), 4.Παρθεναγωγείο, 5. Αγία Κυριακή...
Τα κτίσματα πέρα από το Μητροπολιτικό Μέγαρο (νοτιότερα) πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς της Κατοχής στις 12 Σεπτεμβρίου του 1944 μαζί με όλη την υπόλοιπη γειτονιά...
Στην επόμενη φωτογραφία μας ο ίδιος τόπος όπως είναι σήμερα. Ανεβάζουμε και την παλιά φωτογραφία χωρίς αριθμούς για το αρχείο σας...

 



_____________________________________________________________________________

Κατοχικό χιλιάρικο του 1941 χωρίς πραγματική αξία, που πήρε το όνομα “καταρράκτες” για δύο λόγους. Επειδή έφερε στην μία επιφάνειά του τους καταρράκτες της Έδεσσας και επειδή τυπώθηκαν και κυκλοφορούσαν πάρα πολλά χαρτονομίσματα που έπεφταν στην αγορά σαν καταρράκτης...
Το πραγματικό νόμισμα της εποχής ήταν τα είδη πρώτης ανάγκης και ήταν συνηθισμένη η μέθοδος ανταλλαγής ειδών... Όσο για τους τοκογλύφους, ενεχυροδανειστές και μαυραγορίτες έχουν γραφεί πολλές ιστορίες...
Υπουργός Οικονομικών της κατοχικής κυβέρνησης Τσολάκογλου ήταν ο Γιαννιτσώτης Σωτήριος Γκοτζαμάνης (το αναφέρει ο Stefan Miskos) και διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ο Μιλτιάδης Νεγρεπόντης...
Στην επόμενη φωτογραφία η άλλη πλευρά του χαρτονομίσματος...

_____________________________________________________________________________


Στη φωτογραφία του 1958 που μας διέθεσε η φίλη Μαρία Κάρρα, φαίνονται μέλη της οικογένειάς της σε δημοφιλές τόπο της πόλης. Αναγνωρίζετε τον τόπο αυτόν; Μπορείτε να κατονομάσετε ποιές αλλαγές παρατηρούμε σήμερα στον εικονιζόμενο τόπο; Έτσι λοιπό, σήμερα είναι όχι από ξύλο αλλά μπετόν αρμέ, υπάρχει παραπάνω και άλλη μία γέφυρα, οι δύο κολώνες ένθεν κι ένθεν δεν υπάρχουν, τα κάγκελα είναι ψηλά για τους επίδοξους, το εστιατόριο ξανακτίστηκε, τα σκαλάκια δεξιά δεν συνεχίζουν προς τα επάνω, και τα δέντρα έχουν μεγαλώσει και έχει στενέψει η κοίτη, αυτά… Στις φωτογραφίες που ακολουθούν οι διαφορές φαίνονται καθαρότερα…

 

_____________________________________________________________________________

 Τα πλατάνια στην πλατεία Τημενιδών 

_____________________________________________________________________________

  

Στη φωτογραφία αναγράφεται ως τόπος λήψης της φωτογραφίας τα Vodena που είναι το παλιό όνομα της Έδεσσας. Αναγνωρίζετε το σημείο της φωτογραφίας; 

Πρόκειται για φωτογραφία του 1912, που εικονίζει την νότια είσοδο της πόλης… Προσπάθησα να βγάλω φωτογραφία από το ίδιο σημείο που καθότανε ο φωτογράφος του 1912 αλλά το τοπίο τώρα δεν είναι τόσο γυμνό όσο ήταν, τα δέντρα και τα καλώδια εμπόδιζαν. Η χθεσινή φωτογραφία μου είναι από τα σπίτια που βρίσκονται πάνω από τα γραφεία της ΕΛΠΑ.
Γιατί χάρηκα; Πίστευα ότι υπήρχε και άλλη είσοδος της πόλης για τους ερχόμενους από Θεσσαλονίκη, με πιο ήπια κλίση από τις ανατολικές εισόδους όπως αυτή του κανναβουργείου, αλλά δεν την είχα εντοπίσει σε καμία πηγή… Οπότε, ορίστε η φωτογραφία και πήρα την απάντηση. Η αυτοψία του πεδίου (κλίσεις, ιδιαιτερότητες πετρωμάτων, το ανάγλυφο του βάθους, όλα ταυτοποιούν το συγκεκριμένο σημείο… Κάπου εδώ στο σημείο της παλιάς φωτογραφίας ήταν και ο “κάτω φόρος” όπου εισέπρατταν κάτι σαν διόδια. Ο “πάνω φόρος” ήταν στην έξοδο της πόλης προς Φλώρινα…

 





_____________________________________________________________________________

 Αναθηματική πλάκα  επί μνημείου έξω από το στρατόπεδο Καλέντζου, στο δρόμο Έδεσσας-Μεσημερίου, για τους πεσόντες του 30ου Συντάγματος Πεζικού. Το 30ο Σ.Π. που συμμετείχε στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανασυγκροτήθηκε το 1919 με έδρα τη Θεσσαλονίκη ως μονάδα του Α΄ Σώματος Στρατού και εντάχθηκε στην Μεραρχία της Σμύρνης σύμφωνα με τη συνθήκη των Σεβρών. Στη συνέχεια πήρε μέρος στον Μικρασιατικό Πόλεμο αλλά μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε στο Στρατόπεδο “Ανχου ΠΖ Καλέντζου Γ.”, στην Έδεσσα. Στις φωτογραφίες που ακολουθούν, το μνημείο στην Έδεσσα και η προκυμαία της Σμύρνης με τον Ελληνικό Στρατό να παρελαύνει το πρωί της 2ας Μαϊου 1919, ημέρα απελευθέρωσης της πόλης.

Σμύρνη 2.5.1919




_____________________________________________________________________________

Το λιθόστρωτο της Καπετάν Γαρέφη που συνδέει το Βαρόσι με το πάρκο καταρρακτών, συναντάμε δύο όμοιους ρόδακες.
Ο ρόδακας γενικά, είναι ακτινωτό σχέδιο περικεντρικής συμμετρίας, που χρησιμοποιείται συχνά ως διακοσμητικό στοιχείο. Η αρχική έμπνευση είναι το σχήμα του τριαντάφυλλου (ρόδαξ, ρόδον). Μυκηναϊκό σύμβολο που το χρησιμοποίησε και η μακεδονική βασιλική δυναστεία. Αργότερα, ο χριστιανικός ρόδακας έχει τέσσερα πέταλα σε σχήμα Σταυρού ή περισσότερα, από τα οποία τα τέσσερα σχηματίζουν Σταυρό. Η Παναγία αποκαλείται “Ρόδον το Αμάραντον” και σε πολλές εικόνες της αναδεικνύεται το σύμβολο του ρόδου. Επίσης, σε πιο πρόσφατα χρόνια συνήθιζαν να σκαλίζουν ρόδακες σε ακρογωνιαίους λίθους των κατοικιών τους ως φυλαχτά, ή να φοράνε κοσμήματα με ρόδακα ως φυλαχτά επίσης.
Στην πρώτη φωτογραφία οι ρόδακες της χρυσής λάρνακας του Φιλίππου από τις ανασκαφές Ανδρόνικου στη Βεργίνα όπου διακρίνονται δύο τύποι ρόδακα: το οκτάκτινο (δεκαεξάκτινο) βασιλικό αστέρι επάνω και οι δεκάφυλλοι στα πλάγια. Στη δεύτερη οκτάφυλλοι ανάγλυφοι ρόδακες από τις πρόσφατες ανασκαφές στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης. Στην τρίτη φωτογραφία νυφιάτικο κρεμαστό ασημογιόρντανο περιλαίμιο του 19ου αιώνα, από το Ρουμλούκι (Αλεξάνδρεια) Μακεδονίας.

_____________________________________________________________________________

Στην αεροφωτογραφία της πόλης που “τραβήχτηκε” στη δεκαετία του 1970, σημειώνονται δώδεκα θέσεις…

Στην αεροφωτογραφία της πόλης που “τραβήχτηκε” στη δεκαετία του 1970, σημειώνονται δώδεκα θέσεις… Ποιες από αυτές τις θέσεις αναγνωρίσατε; Η αεροφωτογραφία ελήφθη από ανατολική θέση και είχε 12 σημεία. Στην επόμενη φωτογραφία σημειώνονται άλλες 5 θέσεις που αναφέρθηκαν σε σχόλια: η θέση 13 όπου κτίστηκε η Νομαρχία, η θέση 14 όπου το καφέ moda και η θέση 15, όπου η πλατεία Γρανικού, η θέση 16, όπου κτίστηκε το εκκλησάκι “Άγιος Βασίλειος” και η θέση 17 το άλλοτε λαογραφικό μουσείο που κατεδαφίστηκε…

Οι αρχικές 12 θέσεις είναι:
1. Το 3ο Δημοτικό Σχολείο (πρώην γήπεδο ποδοσφαίρου).
2. Περικαλλές Γυμνάσιο Αρρένων Έδεσσας (κατεδαφίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες).
3. Σήμερα πολυκατοικία με φαρμακείο και ακτινοδιαγνωστικό κέντρο στο ισόγειο (πρώην σηροτροφείο).
4. ΣΜ Μασούτης (πρώην ψυγεία Ζαρκάδα).
5. Εγκαταλελειμμένο κτίριο (πρώην σχολή “παπα-Σεκέρη”, Τεχνική Σχολή, 3ο Γυμνάσιο, Αθλητικό Γυμνάσιο, θερινός κινηματογράφος).
6. Γραφεία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
7. Τα παραλίγο “μαγαζάκια λαϊκής τέχνης” (πρώην βυρσοδεψείο Καρανικόλα, κάηκε).
8. Το μπατάνι.
9. Καλντερίμι (λιθόστρωτο) από κανναβουργείο προς λόγγο.
10. Σήμερα το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου (πρώην σφαγεία).
11. Κλειστό Γυμναστήριο στο γήπεδο.
12. Τα παλιά δικαστήρια και παράρτημα του Γυμνασίου Αρρένων, σήμερα πολυκατοικία με πιτσαρία στη γωνία.

_____________________________________________________________________________

Φωτογραφίες το φράγμα που είναι λίγο παραπάνω από την τοξωτή γέφυρα “κιουπρί”, το οποίο σχηματίζει τις τσουλήθρες και έχει πάνω του το μονοπάτι που συνδέει με την απέναντι γειτονιά του Βύρωνα. Παραπάνω προς Καρκάγια είναι το μεγάλο φράγμα που σχηματίζει την λίμνη του ΥΗΣ Άγρα, εκείνο που στις 19.11.1979 έσπασε… Σε τρεις μέρες είναι η επέτειος των 35 χρόνων και θα έχουμε σχετική ανάρτηση, για να μην ξεχνάμε. Στον χάρτη σημειώνεται η θέση του μικρού φράγματος με μπλε γραμμή και του μεγάλου με κόκκινη.
Φίλοι και φίλες ανάφεραν ότι οι τσουλήθρες ήταν το κολυμβητήριο μιας εποχής που τα ποτάμια ήταν αφύλαχτα, χωρίς κάγκελα και η Έδεσσα χωρίς εγκατάσταση κολυμβητηρίου… Το κολύμπι στα ποτάμια και στις πισίνες των καταρρακτών ήταν φόβος και ο τρόμος των γονιών, αλλά και το καμάρι των παιδιών-ηρώων από την άλλη, αγοριών και κοριτσιών. Σε αυτά τα ποτάμια όμως έχουν χαθεί άνθρωποι…

 

_____________________________________________________________________________

 Εμείς που ζούμε μακριά από την πανέμορφη Έδεσσα και πολλές στιγμές την αναπολούμε, συχνά πυκνά μονολογούμε για την γενέθλια πόλη μας:
.
Φιλόξενη, ανοιχτόκαρδη σα δρόμος παλιός
Σε κατοικούν φωνές και αντίλαλοι της νοσταλγίας
Ξυπνάω εγώ και τότε, κάπου-κάπου, αποδημούνε
τα πουλιά που εκοιμούνταν μέσα στην ψυχή σου
Εικόνες, μελωδίες, μυρωδιές, ήχοι κι ακούσματα
όλα μαζί συνθέτουν τον τόπο που μεγάλωσα.
Εσύ Φίλε,
Κατάφερες με τα όμορφα ΚΟΥΙΖ σου, με απλές λέξεις & εικόνες (που από μόνες τους, έχουν τεράστια δύναμη) να μας ταξιδεύεις σε δρόμους, γειτονιές και στα σοκάκια των αναμνήσεων μας, όπου τα συναισθήματα ανακατεύονται και το μυαλό μας παίρνει τροφή για σκέψη.
Σε ευχαριστούμε που μας δίνεις μια καλή δικαιολογία, για να τακτοποιήσουμε τα «συρταράκια» των αναμνήσεων μας ............

 Γιώργος Δημητριάδης

_____________________________________________________________________________

Η ταβέρνα βρισκόταν στη διασταύρωση της οδού Πέλλης με την Ιωαννίνων, πίσω από τον κινηματογράφο “Μέγα Αλέξανδρο”, σε ένα μακρύ κτίσμα που έφτανε μέχρι τη διασταύρωση της Πέλλης με την Αγίου Δημητρίου… Στο ίδιο κτίσμα υπήρχαν μανάβικο, λευκοσιδηρουργείο, εργαστήριο σκαλιστών επίπλων και άλλα.
Πριν ανοικοδομηθεί το σύγχρονο κτίσμα (η πρόσοψη παραμένει ως είχε), ο Παυλάρας όπως όλοι οι άλλοι επαγγελματίες που στεγάζονταν εδώ, μετακινήθηκε και ξαναέστησε την ταβέρνα του δίπλα στο ποτάμι, στη γωνία Θεσσαλονίκης με Σακελαροπούλου, απέναντι από τη Δημοτική καφετέρια της πλατείας Τημενιδών.
Στις φωτογραφίες μας όπως ήταν το κτίσμα το 1988 με την ταβέρνα

_____________________________________________________________________________

Το μανάβικο “Ζιάσκα” στη Μοναστηρίου 43. Παλαιότερα δίπλα και κολλητά, προς την πλευρά του φούρνου “Ηλέκτρα” λειτουργούσε και το μανάβικο “Κορλίνης”. Στην πρώτη φωτογραφία του 2012 το μανάβικο έχει σταματήσει να λειτουργεί αλλά το κτίσμα υφίσταται, στην πιο πρόσφατη του 2014, το μανάβικο έχει κατεδαφιστεί.

___________________________________________________________________________________________

Φωτογραφία από το καλοκαίρι του 1930… Κατασκήνωση θηλέων στον λόφο 606 της Έδεσσας. Στο βάθος το Βέρμιο, κάπου κάτω δεξιά λίγα σπίτια της Έδεσσας… Ίσως τριγύρω και μυστικά να ανασαίνουν αθόρυβα και κάποια ερωτευμένα παλληκάρια, ίσως…
Οι κατασκηνώσεις Σωτήρα δημιουργήθηκαν μετά το 1950, από τη "Βασιλική Πρόνοια"...

___________________________________________________________________________________________

Η φωτογραφία έχει ληφθεί από το ύψωμα του Αγίου Βασιλείου στο Βαρόσι. Ο φωτογράφος και ο χρόνος φωτογράφησης δεν μου είναι γνωστά. Πρόκειται για την κατοικία που συναντάμε, καθώς κατεβαίνουμε προς κανναβουργείο, στο τέλος και στα δεξιά. Έχει κατεδαφιστεί, πλην τμήματος του ισογείου με την ξύλινη εξώπορτα, πάνω στην οποία υπάρχει σήμερα ταμπέλα που ενημερώνει “ιδιοκτησία Γ. Γρηγοριάδης”. Στη χθεσινή φωτογραφία μας από το ίδιο ύψωμα, διακρίνεται το ίδιο πεδίο και ιχνηλατείται κατά προσέγγιση η θέση της αυτής κατοικίας.

___________________________________________________________________________________________

Είναι το παλιό 2ο νηπιαγωγείο, στη σκιά του μιναρέ του Γενί Τζαμί της Έδεσσας, κτισμένο το 1935. Σήμερα λειτουργεί ως λέσχη/γραφείο των προσκόπων…

Στην παλιά φωτογραφία (ίσως δεκαετία 1980) φαίνεται στη μία γωνία το νηπιαγωγείο

___________________________________________________________________________________________

Στην παλιά φωτογραφία από το αρχείο του Συλλόγου “Μέγας Αλέξανδρος”, φαίνεται η ξύλινη τότε γέφυρα μπροστά στην παλιά γέφυρα “κιουπρί”, η οποία τώρα έχει γίνει με μπετόν αρμέ και από πάνω της περνούν τα οχήματα. Αναγνωρίζετε το πίσω κτίριο; Ποιες ήταν οι κατά καιρούς χρήσεις του;

Πράγματι, πρόκειται για το εργοστάσιο Αποστολίδη στο Κιουπρί, που χρησιμοποιήθηκε ως μεταλλουργείο, σηροτροφείο/μεταξουργείο και κάποιο διάστημα στέγασε το 3ο Δημοτικό σχολείο…
Και μια παράκληση: Χρειαζόμαστε για έναν φίλο φωτογραφίες του κτιρίου ως σχολείο… όσοι/ες φίλοι/ες τις διαθέτουν ας τις αναρτήσουν ή ας μας τις στείλουν

___________________________________________________________________________________________

Στην παλιά καρτ ποστάλ της δεκαετίας του 1960 εικονίζεται μια περιοχή του κέντρου της Έδεσσας. Φαίνονται το ρολόι, το κινηματοθέατρο “Μέγας Αλέξανδρος”, το κτίριο του ΟΤΕ, η οδός Μοναστηρίου με αμέριμνους διαβάτες επί της οδού… Κάποιο κτίριο της φωτογραφίας χρησιμοποιήθηκε από τα ΕΛΤΑ για να στεγάσει το Ταχυδρομείο της Έδεσσας,

Το κτίριο που στέγασε το ταχυδρομείο αρχικά σημειώνεται στην καρτ ποστάλ με λευκό βέλος και είναι επί της Αγίου Δημητρίου 8. Ευχαριστώ τον φίλο Βασίλη Μ. για τις πολύτιμες πληροφορίες…
Στον χάρτη φαίνονται οι 5 θέσεις στις οποίες εγκαταστάθηκε το ταχυδρομείο έως ότου φτάσει στη σημερινή θέση.
1. Αγίου Δημητρίου 8, σήμερα καφέ “ρολόι”.
2. Γεωργίου Πέτσου 1, έναντι φαρμακείου, τώρα κλειστό καφέ.
3. Αριστοτέλους 31, 1ος όροφος, τώρα μικροβιολογικό εργαστήριο.
4. Δημοκρατίας 35, πεζόδρομος, τώρα Hondos Center.
5. Παύλου Μελά 7 και Ρωμανού γωνία, σήμερα…

___________________________________________________________________________________________

πρόκειται για συγκέντρωση των αρμάτων και των πληρωμάτων τους στο γήπεδο της Έδεσσας, πριν την παρέλαση των ανθεστηρίων το 1962… Στη φωτογραφία που πλέον διατίθεται ολόκληρη, το ενδιαφέρον εστιάζεται στις αλλαγές που επήλθαν μέχρι σήμερα… Για να προσανατολιστούμε στο βάθος το ύψωμα ”606” και στο βάθος δεξιά το στρατόπεδο Λ.Υ.Β. και το Κλησοχώρι…

___________________________________________________________________________________________

H ατμάμαξα, αλλιώς Ντεκοβίλ (Decauville), κατά τον Μεγάλο Πόλεμο είχε σημαντικά δρομολόγια... Θεσσαλονίκη-Σκύδρα-Έδεσσα-Φλώρινα και Σκύδρα-Φλώρινα. Μετέφερε στρατό, εφόδια και τραυματίες. Το πρώτο πρόχειρο νοσοκομείο ήταν στην Σκύδρα (Vertikop), και ο βαρύς οπλισμός στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης... Οι αντιμαχόμενοι: Σύμμαχοι της Αντάντ από εδώ και Γερμανο-βούλγαροι από εκεί... Διάλεξα αυτή τη φωτογραφία εκείνης της εποχής από το σταθμό Μεσονησίου Φλώρινας, επειδή με εντυπωσίασε ο καπνός, η έκτασή του, το χρώμα του..

___________________________________________________________________________________________

Έδεσσα 1917… Φωτογραφίζεται στη γέφυρα Κιουπρί ο φωτογράφος του Ερυθρού Σταυρού Merl Lavoy…

___________________________________________________________________________________________

 Τελη 90's,χορος στον δρομο. στην Οδό Στρωμνίτσης!

___________________________________________________________________________________________

Παλαιά ακατοίκητη κατοικία της Έδεσσας με εντυπωσιακό μαντρότοιχο

 κατοικία στη συμβολή Αρχελάου και Πτολεμαίων, με μία διάνοιξη προς Κωνσταντινουπόλεως (δες τον χάρτη)… Στις φωτογραφίες μας δείτε επιπλέον πόψεις της κατοικίας αυτής…

 αναγνωρίσατε την κατοικία στη συμβολή Αρχελάου και Πτολεμαίων, με μία διάνοιξη προς Κωνσταντινουπόλεως (δες τον χάρτη)… Στις φωτογραφίες μας δείτε επιπλέον πόψεις της κατοικίας αυτής…

___________________________________________________________________________________________

 Στη φωτογραφία μας, ένα κενό γωνιακό οικόπεδο το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης, που προέκυψε από κατεδάφιση διώροφου γωνιακού κτίσματος και άλλων όμορων κτισμάτων. Αναγνωρίζετε τη θέση του οικοπέδου; Γνωρίζετε ποια επαγγελματική δραστηριότητα αναπτύχθηκε στο γωνιακό κτίσμα;είναι ο φούρνος Νουσηκύρου που κατεδαφίστηκε στη δεκαετία του 1970, σήμερα parking της γειτονιάς, έναντι του Ξενοδοχείου “Βαρόσι, 4 εποχές” (δες στον χάρτη). Στη μία φωτογραφία φαίνεται ο φούρνος με τα κεπέγκια του κλειστά. Στην άλλη η οδός Φράγκου: στο βάθος διακρίνεται το κτίσμα Νόϊτση που στη θέση του ανοικοδομήθηκε το ξενοδοχείο και το δεύτερο δεξιά κτίσμα είναι ο εν λόγω φούρνος…

___________________________________________________________________________________________

  Στη φωτογραφία μας λεπτομέρεια από κτίσμα του κέντρου της Έδεσσας… το αναγνωρίζετε;

Εθνική Τράπεζα στην Έδεσσα, στην Πλατεία Ελευθερίας αριθμός 1, ένα κόσμημα για την πόλη. Η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος ιδρύθηκε το 1841 από τον Γιαννιώτη Γεώργιο Σταύρου με έδρα την Αθήνα. Το υποκατάστημα Έδεσσας όπως και τα άλλα στην Μακεδονία και Ήπειρο, λειτούργησε το 1925-26 στο ιδιόκτητο μέγαρο με στόχους: να εποπτεύσει στις διαδικασίες νομισματικής ενοποίησης των “Νέων Χωρών” με το Ελληνικό κράτος, την αποκατάσταση των προσφύγων και τη χρηματοδότηση των μεγάλων υδρευτικών και αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή… Επίσης, η Τράπεζα έδωσε ιδιαίτερη σημασία στα αρχιτεκτονικά σχέδια των κτιρίων της. Στις φωτογραφίες μας το κτίριο όπως είναι σήμερα και το αρχικό αρχιτεκτονικό σχέδιο με βάση το οποίο οικοδομήθηκε.

___________________________________________________________________________________________

 Έδεσσα 1950, σιδηροδρομικός Σταθμός με ατμομηχανή και μοντέρνα αυτοκινητάμαξα (οτομοτρίς)… Όσες αυτοκινητάμαξες ήταν μάρκας FIAT, είχαν δοθεί από την Ιταλία στην Ελλάδα ως μέρος των πολεμικών αποζημιώσεων… Οι αυτοκινητάμαξες Renault ήταν συμμαχική βοήθεια…

___________________________________________________________________________________________

Στη φωτογραφία μας η πόρτα και το παράθυρο ενός εργαστηρίου, κλεισμένα με κεπέγκια, σε κεντρικό δρόμο της Έδεσσας… 

Πρόκειται για το κτίσμα που αναγνωρίσατε επί της Εγνατία στον αριθμό 80, δίπλα στον φούρνο του Γιώργου Σαββίδη. Στο ισόγειο υπήρχαν δύο μαραγκεία δίπλα-δίπλα, του Χαράλαμπου Ράλλη στα δεξιά και του Δημητρού Ράλλη στα αριστερά. Στους δύο ορόφους, σε ένα κτίσμα στην πίσω αυτή και στη δεξιά μονοκατοικία έμεναν οι οικογένειες Ράλλη.

___________________________________________________________________________________________

 

Στη φωτογραφία μας η εξωτερική θύρα παλαιάς οικοδομής με ισόγειο και 1ο όροφο, που τώρα βρίσκεται λίγο χαμηλότερα από το επίπεδο της ασφάλτου… Είναι αυτό που αναγνωρίσατε… πρόκειται για παλαιά οικία επί της Μακεδονομάχου Αθανασίου Στόγιου αριθμός 4, δίπλα στο Φαρμακείο Λαμπροπούλου-Τρυψιάνη (σημειώνεται στον χάρτη) Στις δύο φωτογραφίας που ακολουθούν φαίνονται η οικία εξωτερικά και το εσωτερικό του ισογείου της.

 

___________________________________________________________________________________________

Η βρύση της φωτογραφίας μας που “τραβήξαμε” πριν λίγες μέρες έχει σκαλισμένα πάνω της τα στοιχεία: "197 - Εμμανουήλ Ευάγγελος". (α) Αναγνωρίζετε τη θέση της; (β) ποιος ήταν ο Εμμανουήλ Ευάγγελος;

Η βρύση, όπως σωστά αναγνωρίσατε, είναι απέναντι από την είσοδο της αρχαίας πόλης στον λόγγο Έδεσσας και είναι κατασκευασμένη από τον πρώτο φύλακα της αρχαίας πόλης, τον Ευάγγελο Εμμανουήλ, που μετείχε από τους πρώτους στις ανασκαφές αυτού του πεδίου...

___________________________________________________________________________________________

Πρόκειται για τη βάση της χαρακτηριστικότερης καμινάδας της Έδεσσας, του εριουργείου ΣΕΦΕ.ΚΟ. Α.Ε. των αδελφών Σεφερτζή-Κόκκινου που ιδρύθηκε το 1929 και παρήγαγε σκωτσέζικα υφάσματα (κασμίρια). Ήταν το δεύτερο σημαντικό εργοστάσιο αυτού του είδους στα Βαλκάνια. Έκλεισε το 1985 λόγω χρεών προς το δημόσιο και περιήλθε στην κυριότητα του Σημαιοφορίδη που το μετέτρεψε σε μονάδα κατασκευής ετοίμων ενδυμάτων. Τότε πουλήθηκε ο εξοπλισμός για παλιοσίδερα, ο οποίος ευτυχώς είχε καταγραφεί από την Εφορία Νεωτέρων Μνημείων. Το εργοστάσιο είναι χαρακτηρισμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να συζητήσουμε γιατί αυτή η πόλη μας, η Έδεσσα, θέλει να ακυρώνει τα στοιχεία του παρελθόντος της και να αρνείται τη σύσταση μουσείου της πόλης (δωρεά Μπίλη, θυμάστε;), έχοντας ένα τόσο πολύ σπουδαίο παρελθόν…
Στις φωτογραφίες μας φαίνονται η καμινάδα του εργοστασίου, η μονάδα παραγωγής (εξωτερική όψη) και το εσωτερικό της μονάδας σε πλήρη λειτουργία.

___________________________________________________________________________________________

Στη φωτογραφία του 1989 του αρχείου μας, μία κατοικία της Έδεσσας, η οποία σήμερα δεν υπάρχει και στη θέση της έχει οικοδομηθεί σύγχρονη πολυκατοικία Πρόκειται για την οικία που σημειώνεται στον χάρτη, πολύ κοντά στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Έδεσσας. Στις φωτογραφίες μας φαίνεται πληρέστερα η παλιά οικοδομή και η νέα που κτίστηκε στη θέση της

___________________________________________________________________________________________

Στη φωτογραφία μας ένας εκτός λειτουργίας βιοτεχνικός χώρος της Έδεσσας

ρόκειται για τη βιοτεχνία ταπήτων των Αδελφών Κοτζαϊβάζογλου, στον Β΄ προσφυγικό Συνοικισμό, σχεδόν απέναντι από την εκκλησία Αγίου Νεκταρίου, όπως φαίνεται στον χάρτη. Είχε περιέλθει στην κυριότητα της Αγροτικής Τράπεζας και χρησιμοποιήθηκε για αρκετά χρόνια ως αποθήκη αγροτικών εφοδίων. Στην εσωτερική αυλή, πνιγμένο στα αναρριχόμενα φυτά, διακρίνει κανείς το σπιτάκι του φύλακα και την ταμπέλα ΕΓΣ…
Στις φωτογραφίεςη εξωτερική όψη του κτίσματος, η αυλή, μία από έναν εσωτερικό χώρο

___________________________________________________________________________________________

Στη φωτογραφία μία τοπιογραφία της Έδεσσας που δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1848.

Ο πίνακας είναι του βικτωριανού καλλιτέχνη Edward Lear και απεικονίζει στα αριστερά τη γέφυρα “κιουπρί” με τον περιβάλλοντα χώρο. Ο καλλιτέχνης φαίνεται να κάθισε σε μια μικρή ανωφέρεια μεταξύ ΙΚΑ, Δημαρχείου και ποταμού. Υποθέτουμε ότι τότε δεν υπήρχαν κτίσματα σε αυτό το τρίγωνο, μόνον πλατάνια και δρομάκια.
Σχετικά με τον καλλιτέχνη: Από τις 10 Ιανουαρίου στο Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός στα Γιαννιτσά λειτουργεί έκθεση με τίτλο «Edward Lear, η περιήγηση ενός βικτωριανού καλλιτέχνη στην περιοχή των Γιαννιτσών», μια διοργάνωση της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και του Δήμου Πέλλας. Η έκθεση παρουσιάζει 14 αντίγραφα τοπιογραφιών, τις οποίες φιλοτέχνησε κατά την περιήγησή του στην ευρύτερη περιοχή των Γιαννιτσών από τις 13 έως τις 16 Σεπτεμβρίου 1848. Το εικαστικό υλικό προέρχεται από το αρχείο της Βιβλιοθήκης Houghton του Πανεπιστημίου Harvard και παραχωρήθηκε για την οργάνωση της συγκεκριμένης έκθεσης. Τα συνοδευτικά κείμενα είναι αποσπάσματα του περιηγητικού βιβλίου του με τίτλο «Journals of a landscape painter in Albania».
Ο Edward Lear (1812-1888) μας κληροδότησε επτά πίνακες-τοπιογραφίες με θέμα την Έδεσσα. Σε μία άλλη τοπιογραφία της Έδεσσας (Vodena) που εκτίθεται στην στην έκθεση, φαίνονται οι καταρράκτες και οι έξι μιναρέδες των έξι τζαμιών της Έδεσσας.
Παρατηρούμε ότι τα Γιαννιτσά ανακάλυψαν την πλούσια Οθωμανική περίοδο της πόλης και δέχονται ομάδες επισκεπτών, αντιθέτως η Έδεσσα εδώ και καιρό διώχνει, διώχνει, είναι εχθρική προς τους επισκέπτες...

___________________________________________________________________________________________

Στη φωτογραφία μας, μία μεγάλη ξύλινη πόρτα κτισμένη με πελεκητό πωρόλιθο

ρόκειται για την εξώπορτα που οδηγούσε σε οικοδομή που δεν υπάρχει πλέον και ήταν πίσω από μία άλλη διώροφη γωνιακή οικοδομή στη συμβολή Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄ και Ιωαννίνων και πίσω από το 2ο Δημοτικό Σχολείο. Στη διώροφη της γωνίας, που κατεδαφίστηκε από συνεργείο πριν λίγα χρόνια, ζούσε η κυρα-Βαγγελιώ (Παπαγιάννη;), η οποία συνέλεγε ό,τι την εντυπωσίαζε ακόμη και από τα σκουπίδια.
Σήμερα, ένα περιφραγμένο στενό δρομάκι οδηγεί μπροστά στην συγκεκριμένη πόρτα.
Κάπου εδώ εικάζεται ότι υπήρχε το ένα από τα έξι τζαμιά της Έδεσσας (μήπως ο σημερινός Άγιος Δημήτριος;).

___________________________________________________________________________________________

Εντυπωσιακή κατοικία μέσα στην πόλη της Έδεσσας, της οθωμανικής περιόδου,

• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
  

  ___________________________________________________________________________________________
  

  
  
  
  Λιθόστρωτο ή καλντερίμι, είναι ένας παλιός τρόπος επίστρωσης των δρόμων που ήταν πολύ γνωστός στα μέρη μας. Μέχρι και τη δεκαετία του 1970, έβλεπες και στην Έδεσσα λιθόστρωτους δρόμους (πχ 40 Εκκλησιών, Μιαούλη), έως ότου ξηλώθηκαν για να στρωθούν οι δρόμοι με πίσσα. Σε κάποιο σημείο όμως της πόλης διασώθηκε έως σήμερα ένα μικρό τμήμα λιθόστρωτου…

___________________________________________________________________________________________

Στη φετινή φωτογραφία μας μία φαγάνα έχει εισχωρήσει στα σωθικά ενός κτιρίου και τα τρώει… Αναγνωρίζετε το κτίριο;

• Πρόκειται για τον υδρόμυλο Πίγκα, στη συμβολή της Αγίου Δημητρίου με την Νικομηδείας (δες και στον χάρτη)… Φέτος, σωτήριον έτος 2014, όντας διατηρητέο, κατεδαφίστηκε ως ετοιμόρροπο… Πράγματι, κινδύνευε να πέσει πάνω τον δρόμο. Στις φωτογραφίες μας το κτίσμα όπως ήταν πριν το πλησιάσει η φαγάνα και το τελικό αποτέλεσμα …
  Είχαμε εξαίρετα σχόλια...
  

  

  
  
  

  

  
  
  

  
  

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

 

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

Σχετικά με τα κουίζ: Από τότε που δημοσιεύω (στο https://www.facebook.com/kkiourtsis) ένα κουίζ κάθε μέρα για την Έδεσσα, καταλαβαίνω πόσο λίγο τη γνωρίζω… Χρειάζεται να ανατρέχω συνεχώς σε βιβλιοθήκες, αρχεία, να συζητώ με ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα από πρώτο χέρι, να φωτογραφίζω… Παρόλα αυτά, κάθε νέα γνώση δημιουργεί και νέα ερωτήματα, οπότε μεγαλώνει το μέγεθος της άγνοιάς μου… Κι όλα αυτά επειδή η πόλη μας, η Έδεσσα, ζει για πολλούς αιώνες στιγμές δόξας αλλά και κακομοιριάς… Αυτά τα κουίζ λοιπόν, είναι ένα ταξίδι γνώσης για εμένα και η πρόθεσή μου είναι να σας έχω συνταξιδιώτες μου…